Madde bağımlılığı, günümüz toplumlarının karşı karşıya kaldığı en büyük halk sağlığı sorunlarından biridir. Özellikle genç yaş gruplarında madde kullanımının artması, hem bireysel sağlığı hem de toplumsal düzeni olumsuz etkileyen ciddi bir problemdir.
Bu durum, gençlerin geleceklerini tehdit ettiği gibi, toplumun genel refahını da tehlikeye atmaktadır. Gençlerin uyuşturucu ve madde kullanımına başlamasında birçok etken rol oynar.
Bunlar arasında aile yapısı, çevresel faktörler, psikolojik problemler, merak ve arkadaş çevresi önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle ergenlik döneminde gençlerin sosyal çevreye uyum sağlama isteği ve akran baskısı, madde kullanımına yol açabilir.
Ayrıca gençlerdeki özgüven eksikliği, stresle başa çıkmada yetersizlik gibi faktörler de madde kullanımına olan eğilimi artırabilir. Bu dönemde yaşanan duygusal dalgalanmalar, gençleri kısa süreli rahatlama sağlayan zararlı maddelere yönlendirebilir.
Madde bağımlılıklarının olumsuz etkisini en yaygın kullanılan maddelerden biri olan metamfetamin üzerinden örnek verecek olursak; metamfetamin, bağımlılık yapıcı özellikleri yüksek olan güçlü bir uyarıcı maddedir. Diğer uyuşturucu maddelerle kıyaslandığında etkileri çok daha hızlı ve şiddetlidir, bu yüzden bağımlılık riski oldukça yüksektir.
Bireyin hem fiziksel hem de psikolojik sağlığında kalıcı hasarlara yol açabilir. Dopamin salınımını artırarak bireyde aşırı bir enerji ve mutluluk hissi yaratır. Beynin ödül ve haz merkezlerini etkileyen bu madde, kullanıcının kısa sürede bağımlı olmasına yol açar.
Tek bir kullanımdan sonra bile bağımlılık geliştirme riski bulunan metamfetamin, kişide yoğun bir kullanım isteği uyandırır. Zamanla beynin kimyasını değiştirir, normal faaliyetlerin artık keyif vermemesi ve sadece madde ile haz arayışı, bağımlılığın şiddetini artırır.
Metamfetaminin kalp, böbrek, karaciğer gibi organlar üzerinde de yıkıcı etkileri vardır. Kalp krizi, inme, yüksek tansiyon gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Diş çürümeleri ve diş kaybına neden olan “met ağız” olarak bilinen bir durum sıkça görülür.
Aşırı kilo kaybı, ciltte yara ve dökülmeler, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi etkiler de fiziksel sağlığın hızla bozulmasına sebep olur. Erken teşhis, bilinçlendirme ve toplum desteği bu gibi bağımlılıklarla mücadelede etkili temel adımlar olarak sayılabilir.
