Mü’minlerin annesi Safiyye binti Huyey Ra. şöyle demiştir: Rasûlullah (sa) itikâfa girmişti. Bir gece onu ziyaret edip sohbet ettikten sonra evime dönmek üzere kalkmıştım. O da beni uğurlamak için kalkmıştı. Bu sırada Ensardan iki kişi mescidin önünden geçmekteydi. Peygamber (sa)’i görünce daha hızlı yürümeye başladılar. Peygamber (sa) de onlara “Biraz yavaş olun, aceleye gerek yok, yanımdaki kadın anneniz Safiyye binti Huyey’dir” dedi. Onlar da Sübhanallah, sizin hakkınızda ancak hayır ve iyilik düşünürüz, deyince de onlara.
“Şeytan insanoğlunun vücudunda kan gibi dolaşır. Onun sizin kalbinize bir kötülük veya bir şüphe atmasından korktum”buyurdular.
(Buhari, İtikaf, 11;Müslim, Selam, 23)*
Safiyye binti Huyey (Allah Ondan razı olsun) bir hatırasını aktarmış; kısa yalın ve öz bir aktarımla. Olayı kameradan izlesek, kameranın açısından, yakın–uzak çekimlerden bile gözlemcinin olaya ve olaydan çıkacak mesaja katkılarından bahsedebilirdik pekâlâ. Burada Hz. Safiyye’ye ait hiçbir belirgin katkı yok. Hatırasını net kelimelerle yalın ve öz bir şekilde aktararak bu olay bağlamında Hz. Peygamberin dediğine odaklanmamızı sağlamaya çalışmış sanki. Onu da yapmaya gayret edeceğiz tabi ama biz biraz Hz. Safiye annemizi arayalım kelimelerin arasında.
Hayber’de muhtemelen 611 senesinde doğmuş, Kureyza ve Nadir’in hanımefendisi; asıl adı Zeyneb. Bir Yahudi hanımefendisi. Sanırım Hz. Peygamberle karşılaşmasına vesile olan olayları içinde bir sızı olarak hatırlamıştır sürekli. Hayber’in fethini takiben Hz. Peygamber onu eş olarak ayırmış. Bu eş olarak ayrılmışlık münasebetiyle “Safiye” diye tesmiye olunmuş. Müslüman olmuş; Allah ondan razı olsun. Samimiyeti zaman zaman sorgulanmış Hz. Safiye’nin. Yahudi kavmine mensup oluşu, ailesinin Müslümanlarla savaşta öldürülüşü; bazılarınca kendisine şüpheyle bakılmasına sebep olmuş. Hz. Peygamber onu korumuş, samimi olduğunu söylemek gerektikçe söylemiş durmuş. Yumuşak huylu akıllı ve faziletliymiş. Biraz kısa boyluymuş; Çok güzel yemek yaparmış. Medine’de 671 senesinde altmış yaşında vefat etmiş İşte bu annemiz Safiye binti Huyey; (Allah Ondan razı olsun) bir hatırasını bize anlatmış kendisini buharlaştırıp yok ederek.
“Hz. Peygamber dedi ki “ diyerek sadece sözü bize aktarmıyor. O sözün söylenmesine vesile olan olaya dikkatlerimizi çekiyor. Hz. Peygamber a.s.’ın onu uğurlamak için kalkması dikkat çekici bir detay. Aslında çok uzak bir yere ayrılıyor da değil; ses mesafesinde ama gene de Hz. Peygamber onu uğurlamak için kalkıyor! Ağabeylerin ablaların kulağına küpe olsun. Fakat bize temel olarak göstermek, dikkatlerimizi çekmek istediği bu değil.
“Şeytan insanoğlunun vücudunda kan gibi dolaşır. Onun sizin kalbinize bir kötülük veya bir şüphe atmasından korktum” diyor Hz. Peygamber a.s. Kendisi hakkında iki ensarinin şüpheye düşmesine veya kalplerinde ona karşı bir kötü düşünce oluşmasına engel olmak için geçenleri mahcup eden bir açıklama yapıyor… Mescidin önünden geçen ensardan iki kişinin kimler oldukları sıkı bir aramayla bulunabiliyor. fakat kimler olduklarına sanki hiç merak edilmemiş. Demek o iki kişiye özel bir olay olarak algılanmamış konu. Şahısları belirsizleştirilmiş bir olay üzerinden kapsamlı bir genelleme üretilmiş.
Demek ki doğru meşru bir iş yapıyor olmamız yetmiyor; muhataplarımızın veya üçüncü şahısların o işin veya sözün meşru olduğunu anlamalarını sağlamak da dikkate almamız gereken bir husustur.
Demek ki doğruluktan ayrılmamamız gerektiği gibi; muhataplarımızın da bizi doğru anlamalarını sağlamamız gerek.
Demek ki ben hak üzereyim onlar beni yanlış anlıyorlarsa ben ne yapayım diyemeyiz. Şüphe ve zan oluşturarak şeytanı dostlarımızın muhataplarımızın hatta düşmanlarımızın yanına getirerek imajımıza halel getirecek durumları önlemeye gayret etmemiz gerekiyor.
Hz. Peygamber buna fevkalade dikkat etmiş; bize intikal eden birçok aktarım bunu teyit ediyor. Hz. Safiye’nin yeni hayatında birçok kere kendisiyle alakalı zanlardan, yanlış anlamalardan ve hatta düşmanlıklardan Hz. Peygamberin koruyuculuğuna sığındığı rivayet ediliyor. Belli ki bize aktardığı bu anısının mucibince çok kere çabalamış imajını korumaya özen göstermiş. Allah ondan razı olsun, bize özellikle işaret etmeye çabaladığı da bu sanki.
Çünkü: “Şeytan insanoğlunun vücudunda kan gibi dolaşır. Onun sizin kalbinize bir kötülük veya bir şüphe atmasından korktum” demiş Hz. Peygamber a.s.
*Riyazüssalihin 1851
