18 Tem 25 - Cum 9:09:am
Koyu Açık

Blog Post

Fikir Yorum > Articles by: FikirYorum

Bir Mollanın Reform Rüyası: Keçecizâde İzzet Molla Üzerine

Osmanlı modernleşmesini hep Tanzimat’la başlatırız. Hâlbuki Tanzimat, uzun bir zihinsel birikimin ürünüydü. Bu birikimi oluşturanlar arasında, yalnızca bürokratlar ve sultanlar değil, aynı zamanda düşünce insanları, ulemâ, hatta şairler de vardı. Onlardan biri, hatta belki de en dikkat çekeni: Keçecizâde İzzet Molla’dır. (1786-1829) İzzet Molla’yı sadece bir divan şairi olarak tanımak, onu çok eksik okumaktır. Hayatı, […]

Devamı

M. Abduh, M. Sabri ve S. Kutub Arasında

Modern İslam Düşüncesinin Gizli Kırılma Noktası: Abduh, Sabri ve Kutub Arasında Bugün İslam dünyasında hâkim olan siyasal ve teolojik söylemin kodlarını çözmek istiyorsak, 20. yüzyılın başlarına dönmemiz gerekir. Orada, biri reformcu diğeri gelenekçi iki dev figür çıkar karşımıza. Mısırlı modernist Muhammed Abduh ve Osmanlı’nın son şeyhülislamı Mustafa Sabri Efendi. Aralarındaki mesafe yalnızca fikrî değildir. Bu […]

Devamı

İslam Hukuk Tarihinde Kanunlaştırma Faaliyetleri

İslam hukuk tarihinde, hukukun birliği ve uygulanabilirliğini sağlamak amacıyla çeşitli dönemlerde (Taknîn/Kodifikasyon) kanunlaştırma faaliyetlerine girişilmiştir. Bu girişimler, farklı coğrafyalarda ve siyasi bağlamlarda gelişmiş olup, zamanla kurumsal hukuk yapılarının temelini oluşturmuştur. 1. Abbâsîler Dönemi 750 – 1258 İlk sistematik kanunlaştırma önerisi Abbasîler dönemine uzanır. Dönemin önemli entelektüellerinden İbnü’l-Mukaffa‘ (ö.762), Abbasî halifesi Mansur’a İslam hukukunun sistemli hale […]

Devamı

“Zındık” Kelimesinin Etimolojisi ve Anlam Değişimi Üzerine

“Zındık” Kelimesinin Etimolojisi ve Anlam Değişimi Üzerine Her dil, toplumsal ve kültürel değişimlere paralel olarak sürekli evrilen bir yapıdır. Bu evrim sürecinde bazı kelimeler tarihsel bağlamlarına göre anlam kaymalarına uğrayabilir. Türkçeye Arapça üzerinden geçmiş olan “zındık” kelimesi de bu bağlamda dikkat çekici bir örnek teşkil eder.   Etimolojik Köken Arapça zndḳ kökünden gelen zindīḳ زِنْدِيق […]

Devamı

ABD, İsrail-İran Savaşına Giriyor: Sırada Ne Var?

https://theprobe.in/world/us-enters-israel-iran-war-whats-next-9385557 Makale, Ian Parmeter’in değerlendirmeleriyle, ABD’nin İsrail-İran savaşına doğrudan müdahil olmasının sonuçlarını ve İran’ın verebileceği tepkileri üç olası senaryo çerçevesinde ele alıyor.      özet:  1. ABD’nin Savaşa Girişi: Dönüm Noktası ABD Başkanı Donald Trump, başlangıçta İran’a karşı İsrail’in başlattığı savaşa katılma konusunda tereddüt etse de nihayetinde saldırı emri verdi. ABD’ye ait savaş uçakları ve denizaltılar, […]

Devamı

İki Modernist: El-Kevakibi ve Ayetullah Nâînî Siyaset Teorileri karşılaştırması

https://www.tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/13530194.2024.2373986?needAccess=true adresindeki.  Mirshahvalad, M. (2024). Al-Kawakibi ve Nâînî arasında karşılaştırmalı bir çalışma. British Journal of Middle Eastern Studies , 1–16. https://doi.org/10.1080/13530194.2024.2373986 makale özetidir.  Abdurrahman el-Kevakibi ve Ayetullah Muhammed Hüseyin Nâînî.  El-Kevakibi ve Nâînî farklı bölgelerden, farklı İslami okullara mensup ve farklı sosyal tabakadandırlar. Bu farklılıklar, İslam ile siyasi reform arasındaki ilişkiyi kavramsallaştırma biçimlerini etkilemiştir. Dahası, […]

Devamı

İsrail’in İran’a Saldırısı Rejim Değişikliği Çılgınlığını Canlandırıyor

 https://jacobin.com/2025/06/israel-iran-attack-regime-change adresinde yayınlanan “Israel’s Attack on Iran Is Reviving Regime Change Mania” başlıklı Andreas Krieg röportajının özetidir:  İsrail’in İran’a yönelik saldırısının zamanlaması, amaçları ve bölgesel-diplomatik yansımaları çerçevesinde şekillenmektedir. Andreas Krieg’in analizleri şu başlıklar altında özetlenebilir:  1. İsrail’in İran’a Saldırısının Zamanlaması ve Sürpriz Etkisi * İran yönetimi, İsrail saldırısına karşı hazırlıksız yakalandı; üst düzey isimlerin evlerinde […]

Devamı

Fârâbî ve İbn Rüşd’ün Siyaset Teorileri

  1. Felsefe ve Siyaset İlişkisi Fârâbî’ye ( Türkistan – 870 – 950) göre siyaset, varlık anlayışının başka bir ifadeyle varlık felsefesinin doğal bir uzantısıdır. Bu nedenle siyaset felsefesinin birey ve toplum için kaçınılmaz bir zorunluluk olduğu görüşündedir İbn Rüşd (Endülüs – 1058- 1126) ise felsefeyle siyaseti teorik bağlamda doğrudan ilişkilendirmez. Siyasetle ilgisi, daha çok döneminin […]

Devamı

İbn Teymiyye’nin Siyaset, Hukuk ve İktisat Teorisi

İbn Teymiyye (1263–1328), Ortaçağ İslâm dünyasının önemli düşünürlerinden biridir. Yaşadığı dönem Haçlı Seferleri ve Moğol istilaları gibi ciddi tehditlerin yaşandığı bir zaman dilimidir. Kendi döneminde fazla destek bulamasa da, düşünceleri daha sonraki yüzyıllarda etkili olmuştur. İbn Teymiyye’nin yaşadığı dönemde hüküm süren önemli yöneticiler ve başlıca şehirleri: Memlûk Sultanları (Mısır ve Suriye) Baybars (1260-1277) Kahire, Şam; […]

Devamı

Devlet İnşasının Siyaseti: Hz. Muhammed’den Dersler

Yüce Allah, elçileri insanları doğru yola yöneltmek için gönderdi. Bu ‘doğru yolu’ belirli bir noktayla sınırlamadı. Onun doğru yolu, insanın dünyevi hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu her şeyi kapsar. Bu amaca ulaşmak için Yüce Allah, peygamberleri dünyevi bir hayat yaşarken insan hayatının her alanında mükemmel kıldı. Politika, istikrarlı bir millet ve güçlü yasalar insanların hayatında […]

Devamı