1: Konuya girişte bazı hususları tespit edelim: İlkin, 17. Yüzyılda başlayan sömürgeciliğin 20. Yüzyılda emperyalizme dönüştüğünden bu yana kurulan global dünya sisteminde, egemen ve bağımsız olduğu söylenen ülkelerin kendi emperyalistleri lehine yaptıkları reformlar ve kurumsal düzenlemelerle, sistemin siyasal ve iktisadi denetimine maruz bırakıldığı gerçekliği. 21. Yüzyılda bağımsızlık ve özgürlük elde edecek ülkelerin bu sistemin imkan […]

Coğrafi sınırları tanımlı bir ülkede yaşayan insan kalabalığını “bir ‘millet-halk-toplum-ulus’ yapan”; onları “bir”leştiren; dayanıştıran; ortak hedefe koşturan; dirliği/yönetimi düzenleyip ortak geleceği paylaştıran “en temel unsur” veya “motivasyon” nedir?.. Cevaplara bakalım:Tevhid dini İslamın cevabı “kabile asabiyesi” değil “imani asabiye”dir. Buna göre insanlar hangi asabiyeyi birleştirici unsur ve ortak değer olarak kabul etmişseler, siyasi sosyal ve iktisadi […]

Kulağa hayli hoş gelen iki güzel kavram. Milliyetçiler vatanseverliği, halkçılar yurtseverliği mülk edinince dışarda tutulanlar başka şey oluyor olmalı! Onlarca!.. Kavramları mülk edinenlerin olmayan maharet ve marifetleri bununla örttükleri; şahsi ve zümresel menfaatleri kamu menfaatinin önünde tuttukları sık rastlanan bir olgu. Bunun fotoğrafını Latin devrimci gösterdi dünyaya: “Bir ülkede milliyetçilik ve din rayiç değer olarak […]

Ebu Cehil İle Ebu Talib M.600’lerde, Arabistan yarımadasının Mekke şehir devletinde iki kabile reisidir. Şehirde 20’den fazla kabile var: Büyüklü küçüklü, güçlü zayıf, köklü sonradan yerleşik olmak üzere. Federasyon halinde birleşip şehir toplumu ve devletini kurmuşlar. Adı Kureyş. Siyasi, askeri ve ticari birliği Dar’un Nedve temsil ediyor; her kabileden iki temsilci olmak üzere kırk üyesi […]

Yeni toplum ve cumhuriyet tarzı yeni devletler çağı başladığında, mutlak ya da meşruti monarşi tarzı siyaset ve tarıma dayalı ekonomiler tarihe karışacak, yerine cumhuriyetler ve sanayileşme geçecekti. O sebeple ve genelde cumhuriyetler eski ile yeninin tarafları arasında çıkan iç savaşla kuruldular. Kolay değildi öncekini yıkıp yenisini kurmak; çatışma bu sebepleydi. Çünkü bir taraf hepsini kaybediyor […]

En baştan söyleyelim ki görünürde “ne inanç farkı, (bu gün anlaşıldığı biçimde) ne de din farkı değildi.” Çünkü Adamlar dindardılar; din özgürlüğüne saygılı, tevir türlü ibadetlere hoşgörülü. Formu değişikte olsa namaz kılar, hac eder, kurban keser, köle azad eder, sadaka verir, Allahı şahit tutup yemin eder, anlaşmalarına sadıktılar. Kabe’nin hizmetlisi, yarımadanın her yanından gelen hacıların […]

İdeolojik ve kültürel farkları ayırt etmeden Anadolu’da yaşayan insanların toplumsal ve siyasal yaşam biçimlerini bilimsel verilerle anlamak ya da kategorize etmek mümkün olmaz. Buranın kendine has tarihsel ve kültürel genetiği, davranışsal kodlarının olduğunu çoğu zaman unutuyoruz. Örneğin bu toplum her tür kaosa şerbetli ve krizlere alışıktır; uzun süren istikrarlı bir düzene bağışıklı olmadığı gibi. İnsan; […]