Endüstriyel Üretimin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Maddi Kalkınma Çerçevesinde Türkiye İçin Yeni Ampirik Kanıtlar. Ali Doğdu , Murad Kayacan
Makalenin özetidir
Bu çalışma, Türkiye’de sanayi üretiminin ekonomik büyümeyi nasıl etkilediğini inceleyen yeni bir araştırmadır. Araştırmacılar, 1995–2023 yılları arasındaki verileri kullanarak Türkiye’nin büyümesinde hangi sanayi kollarının daha önemli olduğunu ölçmüşlerdir. Bu amaçla ekonomik veriler arasında ilişki olup olmadığını test eden istatistik yöntemleri (VAR modeli, eşbütünleşme testi, etki-tepki analizi gibi) kullanılmıştır.
Sonuçlar oldukça net: Türkiye ekonomisini en fazla büyüten sektör imalat sanayisidir. Yani makinelerin, araçların, çeşitli ürünlerin üretildiği fabrikalar; ekonominin en güçlü itici gücüdür. Madencilik, enerji ve kimya sanayileri de büyümeye katkı yapıyor fakat bu katkı imalat kadar güçlü değil.
Araştırmaya göre, sanayi üretiminde yaşanan artışlar ilk aşamada büyüme hızını etkiliyor ama zaman geçtikçe bu etkiler zayıflıyor; ekonomi yeniden kendi dengesine dönüyor. Ancak imalat sanayinin etkisi hem daha güçlü hem de diğer sektörlere göre daha kalıcı.
Bu sonuçlar şunu gösteriyor: Türkiye’nin uzun vadeli ve sağlam bir ekonomik büyüme yakalayabilmesi için imalat sanayisine öncelik vermesi gerekiyor. Sadece madencilik ya da enerji gibi alanlara ağırlık vermek büyümeyi tek başına sürdürülebilir kılmıyor. Ekonomi politikalarının, üretimi ve özellikle imalat sektörünü desteklemesi Türkiye için en doğru strateji olarak görünüyor.
Kısacası çalışma, “sanayiye dayalı büyüme” fikrini bilimsel olarak destekliyor ve imalat sanayinin Türkiye ekonomisinin motoru olduğunu açık bir şekilde ortaya koyuyor.
Bu çalışma, Türkiye’de sanayi temelli kalkınmanın hem teorik hem ampirik bir dayanakla meşruiyet kazandığını gösteriyor. Özellikle imalat sanayine yapılan yatırım ve üretim, ülkenin toplam ekonomik büyümesi için kritik önemde.
Başka sektörlere (madencilik, enerji vs.) ağırlık vermek tek başına büyüme için yeterli görünmüyor. Yani “her türlü sanayi / üretim” değil, özellikle imalat sanayi öncelikli olmalı.
“Ağır sanayi hamlesi” söylemi daha çok genel bir üretim / sanayi vurgusu olsa da, bu çalışma bulguları itibarıyla imalat sanayiye yatırım yapılmasının doğru strateji olduğunu gösteriyor.
Ayrıca, ekonomi politikası açısından sanayi üretimini teşvik eden, imalat sanayisini destekleyen plan ve programların Türkiye için büyüme potansiyelini artıracağı sonucuna varılabilir.
Çalışmanın tam metninin adresi:
chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://arxiv.org/pdf/2503.16301
