Türkiye’nin Perspektifi & Beklentileri
1. Güvenlik ve Savunma İşbirliği
Türkiye, ABD ile savunma alanında ilişkileri derinleştirmek istiyor — örneğin F-35, teknoloji transferi, savunma sanayii projeleri gibi alanlarda daha somut adımlar bekleniyor. Türkiye, dışa bağımlılığı azaltmak için kendi savunma kapasitesini geliştirmek istiyor ve ABD’nin bu süreçte esnek davranmasını umuyor.
2. Enerji & Bağımsızlık
ABD’nin, Türkiye’nin Rusya ile enerji ilişkisini sınırlama yönündeki baskısı biliniyor. Türkiye tarafından bu baskıyı dengelemek ve enerji kaynaklarını çeşitlendirmek öncelik olarak görülüyor. Rusya ile olan bağları tamamen koparma yönünde aceleci adımlar atmak istemiyor, ama dış denge baskısı altında daha dikkatli hareket ediyor.
3. Bölgesel Rol & Jeopolitik Ağırlık
Türkiye, Ortadoğu, Kafkasya, Libya gibi bölgelerde etkin olma isteğini koruyor. ABD ile ilişkiyi, bu alanlarda daha fazla söz hakkı sağlamak için bir araç olarak kullanmak istiyor. Yani “ne pahasına olursa olsun ABD’nin yanında durmak” yerine, ikili ilişkide dengeli bir pozisyon tercih ediyor.
4. Egemenlik & Kırmızı Çizgiler
Türkiye, iç politika, milli savunma, dış müdahale konularında kırmızı çizgilere sahip olduğunu vurguluyor. ABD’nin iç meselelere (insan hakları, ifade özgürlüğü vb.) müdahale etme eğilimlerine karşı temkinli yaklaşmak istiyor. Bu yüzden, Türkiye kamuoyunda “ABD’ye bağımlı devlet” algısından kaçınmak için dış politikada ‘çok cepheli’ (multi-polar) denge stratejisine yöneliyor.
5. Kamu Diplomasisi & Algı Yönetimi
Türk kamuoyunda ABD’ye karşı eleştiriler yaygın. Fetullah Gülen’in iadesi, ABD’nin darbe girişimine yaklaşımı, YPG desteği gibi konular bu algıyı besledi. Bu yüzden Türkiye, ABD ile ilişkilerde kamu diplomasisine daha çok önem veriyor — sadece devletlerarası anlaşmalar değil, halkla iletişim de kritik hale geliyor.
ABD’nin Perspektifi & Beklentileri (Medya & Analizlerden)
1. Türkiye’nin Stratejik Konumu & Askeri Ağırlığı
ABD medyasında Türkiye, coğrafi konumu ve NATO içindeki rolü sebebiyle “kayıp müttefik olursa büyük stratejik eksik” olarak değerlendiriliyor. Türkiye’yi elinde tutmak, kara ve deniz rotaları kontrolünü sürdürmek açısından büyük önem taşıyor. ([Stratejik Düşünce Enstitüsü][1])
2. Ticaret & Gümrük Tarifeleri
ABD, Türkiye ile ticaret açığını ve Türk ürünlerinin ABD pazarındaki rekabet gücünü gündeme getiriyor. Yeni tarife uygulamaları, Türkiye’nin bazı sektörlerinde baskı yaratıyor. ([Fintables][2])
3. Güvenilirlik & Müttefik Algısı
ABD kamuoyunda ve dış politika çevrelerinde Türkiye’nin zaman zaman “istikrarsız müttefik” gibi algılandığına dair eleştiriler var — özellikle Suriye, YPG, Rusya ilişkileri konularında ABD’nin Türkiye’ye güveninin sınandığı yorumları yapılıyor. ([euronewsport.com][3])
4. Kırılgan Stratejik İş Birliği
ABD, Türkiye ile iş birliği yapmak istiyor ancak bu iş birliğinin maliyetlerini de göze almak zorunda. Türkiye’nin dış politika hamleleri bazen ABD’nin Orta Doğu ve Akdeniz stratejileriyle çatışabiliyor; bu da ABD’nin Türkiye’ye yaklaşımını hem fırsat hem risk alanı hâline getiriyor.
Sonuç & Gözlemler
1. Türkiye, stratejik konumunu avantaja çevirmek, savunma ve enerji bağımsızlığını artırmak istiyor.
2. ABD, Türkiye’nin NATO’daki rolünü korunmasında ısrarcı; ama aynı zamanda Türkiye’nin Rusya ve Çin ile ilişkileri konusunda sınırlamalar bekliyor.
3. İlişkide en belirleyici değişken, güven olacak: geçmişteki krizler, darbe girişimi, YPG desteği gibi meselelerin üstesinden gelinmesi gerekiyor ki iki ülke ilişkisi sürdürülebilir olsun.
4. Gelecek dönemde Türkiye ile ABD arasında iş birliği alanları (savunma sanayi, enerji, ticaret) yüksek potansiyel barındırıyor — fakat bu iş birliği, çatışma alanlarının (Suriye, İran, Rusya ilişkileri) çözümüne bağlı olacak.
[1]: https://www.sde.org.tr/haber/abd-basini-turkiyeyi-kaybedersek-askeri-avantaji-kaybederiz-haberi-55455?utm_source=chatgpt.com “ABD Basını: Türkiye’yi Kaybedersek Askeri Avantajı …”
[2]: https://fintables.com/arastirma/yazilar/ekonomi-analizi-101/abd-tarifeleri-turkiyedeki-sektorleri-nasil-etkileyecek?utm_source=chatgpt.com “ABD Tarifeleri Türkiye’deki Sektörleri Nasıl Etkileyecek?”
[3]: https://euronewsport.com/turkiye-abd-iliskileri-ve-yeni-abd-yonetimi/?utm_source=chatgpt.com “Türkiye-ABD Ilişkileri Ve Yeni Abd Yönetimi”