Hükümlerin ikinci kısmı “vaz’î hitap” (Allah’ın bazı olay ve fiillere hüküm bağlaması) ile ilgilidir. Vaz’î hükümler şunlardır: sebep, şart, mâni (engel), sıhhat, butlan, azimet ve ruhsat. Şimdi bunların üzerinde tek tek durulacaktır. 1. Sebep Birinci Mesele Dış dünyada (haricî alemde) gerçekleşen ve dinî açıdan bazı hükümlerin konulmasına sebep olan fiiller iki kısımdır: a) Kişinin iradesi […]
Helal ile haram arasında “afv” denilen bir mertebe vardır. Bu, hakkında açık hüküm bulunmayan, yani kanunda boşluk olan fiiller için kullanılır. Bu fiiller, klasik anlamda beş teklifî hüküm (farz, haram, mendup, mekruh, mubah) içine girmez. Genel olarak kural budur. Deliller şu şekildedir: 1. Kasıt Olmayan Fiillerin Durumu Teklifî hükümler, mükellefin fiillerine ancak niyet (kasıt) varsa […]
Dördüncü Mesele (Konu) “Mübah (yani yapılması dinen serbest olan şey) hakkında ‘bunda bir günah yoktur’ denildiğinde, bu ifade, üçüncü meselede geçen mübah kavramının iki anlamından sadece birini kapsar.” Buradaki anlam, “yapılması ve terk edilmesi kişiye bırakılmıştır” şeklindeki anlamı ifade etmez. 1. Deliller: Biz bu iki anlamı ayırırken, şeriatın (İslam hukukunun) bu ayrımı gözettiğini gördüğümüz için […]
Mehmet Ali Dinc
