“Hz. Enes (Ra) anlatıyor: “Resülullah (As)´ın Adbâ adında bir devesi vardı. Bu bütün yarışları kazanırdı. Bir gün binek devesi üzerinde bir bedevi geldi ve yarışta Adbâ´yı geçti. Bu durum Ashâb´ın ağrına gitti. Resûlullah (as), üzüntülerini yüzlerinden anlayınca şu açıklamayı yaptı:
“Yeryüzünde, yükselttiği her şeyi arkadan alçaltmak Allah üzerine bir haktır.”
*İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 8/52.
Hz. Peygamberin, deve at ve katır gibi kullandığı hayvanların zikredildiği birçok rivayet bilinir. Hele bu Adba adındaki devenin zikri geçen hayli rivayet vardır. Özellikle söz konusu edilen yarışma ile alakalı gönülden tuttuğu tarafın yenilgisini hafifletme çabası içeren açıklamalar, Adba’nın antremansız olduğuna dair yorumlara yer yer rastlanır.
Olayı aktaran Hz. Enes olması sadece Hz Peygamber’in hadisi şerifinin aktarımının yanında Hz. Enes’in bakış açısı ve gözlemi hakkında bize önemli ayrıntılar verebilir ki bu Hz. Enes’in hayatı hatırlanınca fevkalade ciddiye almamız gereken bir konudur. Enes, Peygamber’in Ebubekir ile beraber Medine’ye girişlerini anlatırken ilginç bir ayrıntıyı aktarır: “Medine’de karşılamaya gelen insanların hangisinin peygamber olduğunu birbirlerine sormaları” ayrıntısını. Şüphesiz Emeviler döneminde de devam eden uzun yaşamında sık sık, özellikle bunu ve gereklerini günün bürokratlarına vurgulamak istemiştir. Hz. Peygamberin sade, sıradan görüntüsüne dikkat çekme gereği duymuştur.
Yukarıdaki rivayetinde bütün yarışları kazanan Adba’nın karşısında “bir binek devesi” ifadesinin Hz peygamberden aktaracağı sözü güçlendiren bir arka fon olma özelliği vardır. Bunu özellikle vurgulamış olmalıdır. Adva bir şampiyon, bedevinin devesi ise bir binek devesidir. Hz. Enes de kaybedilen bu yarış karşısında üzgündür. Sürücüsünün Hz. Peygamber olduğu söylemeye dili varmamış ve son vurguya odaklanmamıza özen göstermiştir. Bu hakikatin farkında olmanın ehemmiyetinden haberdardır.
Dünyayı ve onun alanı içindeki başarıyı zaferi ve gücü tefekkürde bir kriter koyar Hz. peygamberin a.s. ifadesi. Kul oluşa ait dünyada hiçbir yeterlilik güvenilir değildir; geçicidir.
Hz Peygamber’in a.s. sözü üzerine çokça tefekkür edilecektir şüphesiz. Ama biz ravinin olayı takdim tarzından amacının ne olduğunu, peygamberi nasıl anlayıp algıladığını bize neyi göstermeye çalıştığını fark edebilecek miyiz?
Hadi o zaman bir daha okuyalım.
