Kulağa hayli hoş gelen iki güzel kavram. Milliyetçiler vatanseverliği, halkçılar yurtseverliği mülk edinince dışarda tutulanlar başka şey oluyor olmalı! Onlarca!.. Kavramları mülk edinenlerin olmayan maharet ve marifetleri bununla örttükleri; şahsi ve zümresel menfaatleri kamu menfaatinin önünde tuttukları sık rastlanan bir olgu. Bunun fotoğrafını Latin devrimci gösterdi dünyaya: “Bir ülkede milliyetçilik ve din rayiç değer olarak […]
Kureyş’de kim, nerenin insanları, orası neresi? M.600’ler. Arabistan yarımadasında Mekke şehir devleti. Burda yaşayanlara Kureyş milleti deniyor. Orda sabit nüfus 25 bin. Hac mevsiminde ve ticari kültürel panayırlarda yüzbinlerce insani hareketlilik yaşanıyor. Şehirde 20 büyük kabile var. Federasyon halinde birleşip şehir toplumunu oluşturmuş, devlet kurmuşlar. Mekke’de siyasi, askeri ve ticari birliği Dar’un Nedve temsil ediyor. […]
Ebu Cehil İle Ebu Talib M.600’lerde, Arabistan yarımadasının Mekke şehir devletinde iki kabile reisidir. Şehirde 20’den fazla kabile var: Büyüklü küçüklü, güçlü zayıf, köklü sonradan yerleşik olmak üzere. Federasyon halinde birleşip şehir toplumu ve devletini kurmuşlar. Adı Kureyş. Siyasi, askeri ve ticari birliği Dar’un Nedve temsil ediyor; her kabileden iki temsilci olmak üzere kırk üyesi […]
Selçuk’ta beş çocuk ölmüş diyeler, yanarak; birer yaş aralıkla en büyüğü beş yaşındaymış! Baba hapiste anne çöp toplayarak geçim derdinde! Barınak dediğin tek göz prefabrik, hayvan damı bile değilmiş! Aile sosyal işler bakanlığı elemanları 18 kez gitmiş, talep üzerine; rapor üstüne rapor tutup dönmüşler! Hey gidinin komşuları, haberdar olanları! Hükümetin vakti yokmuş, eli uzanmamış; daha […]
Yeni toplum ve cumhuriyet tarzı yeni devletler çağı başladığında, mutlak ya da meşruti monarşi tarzı siyaset ve tarıma dayalı ekonomiler tarihe karışacak, yerine cumhuriyetler ve sanayileşme geçecekti. O sebeple ve genelde cumhuriyetler eski ile yeninin tarafları arasında çıkan iç savaşla kuruldular. Kolay değildi öncekini yıkıp yenisini kurmak; çatışma bu sebepleydi. Çünkü bir taraf hepsini kaybediyor […]
En baştan söyleyelim ki görünürde “ne inanç farkı, (bu gün anlaşıldığı biçimde) ne de din farkı değildi.” Çünkü Adamlar dindardılar; din özgürlüğüne saygılı, tevir türlü ibadetlere hoşgörülü. Formu değişikte olsa namaz kılar, hac eder, kurban keser, köle azad eder, sadaka verir, Allahı şahit tutup yemin eder, anlaşmalarına sadıktılar. Kabe’nin hizmetlisi, yarımadanın her yanından gelen hacıların […]
İdeolojik ve kültürel farkları ayırt etmeden Anadolu’da yaşayan insanların toplumsal ve siyasal yaşam biçimlerini bilimsel verilerle anlamak ya da kategorize etmek mümkün olmaz. Buranın kendine has tarihsel ve kültürel genetiği, davranışsal kodlarının olduğunu çoğu zaman unutuyoruz. Örneğin bu toplum her tür kaosa şerbetli ve krizlere alışıktır; uzun süren istikrarlı bir düzene bağışıklı olmadığı gibi. İnsan; […]
Saltanat kaldırıldı diye üzülenler görüldü, malum 29 Ekim bi şeyleri çağrıştırdı ya! Kimse meraklanmaya, Avrasyada saltanat kalkmaz, sultanlar değişir. Buna karşılık hilafet kalkabilir, pek bi mahzuru yoktur! Hilafetin sultanlığa bağlı olduğu anlaşılmazsa, ilkin neden sultanlığın kaldırıldığı anlaşılmaz… Türkiye Avrasya hinterlantına, ortak siyasal kültür ve devlet tarihine dahildir, buralarda hukuk, demokrasi, ifade özgürlüğü, kuvvetler ayrılığı vs, […]
Düşünmeye gerek yok bölgesel Kürdistan’a, Arabistan’a veya ırkçılara bakmak kafi… Bir Müslümanın Müslümanlığı ne zaman belli olur? Menfaat çatışmasında. Aleyhine bir mesele ortaya çıktığında. Bir demokrat rejimin demokratlığı ne zaman belli olur? Toplumsal ve siyasal bir kriz çıktığında. Bir ırkçının milliyetçiliği ne zaman belli olur? Eline bir imkan ve güç geçtiğinde. Örgüt olduğunda. İyi de […]
Türklerde böyleymiş. Prensip olarak ‘hukukun üstünlüğü’ denebilir. Hangi Türkler, hangi siyasi sosyal ve ekonomik şartlarda diye sormadan devam edelim!… Töreyi, yüzyılların birikimi, tecrübesi, yaşanmışlığı, defalarca doğrulanmış kurallar ve değerler dizisi olarak görebiliriz. Yasa da denebilir. Şayet böyleyse törenin, belirli bir iklim ve coğrafyada meskun, belirli bir tarih aralığındayken, belirli bir kavmin siyasi iktisadi ve sosyolojik […]
Hüseyin Alan
