Hz. Muhammed nebevi tebliğine başladığı dönemde Arap toplumu derin bir ahlaki ve sosyal yozlaşma içerisindeydi. Putperestliğin ve hurafelerin yaygın olduğu bu çağda, toplumda kaos ve anarşi hakimdi. Araplar, bir yandan yüce bir Tanrı’ya inandıklarını söylerken, ibadetlerini bir dizi kutsallara ve doğaüstü varlıklara yöneltiyorlardı. Hz. Muhammed bu karanlık çağda İslam’ın saf tevhid mesajıyla ortaya çıkarak bir […]
Son Osmanlı Döneminde Ulemanın Eğitim Kariyeri (1880-1920) 19. Yüzyılda Eğitimde Kurumsallaşma Osmanlı’da eğitim sistemi bu yüzyılda ciddi bir dönüşüme uğradı. Medrese eğitimi daha sistematik ve resmi bir yapıya kavuştu. Ulemanın eğitimi merkezi hükümetin kontrolüne alındı; özellikle Şeyhülislamlık makamı eğitimin koordinasyonunda etkili oldu. Uzmanlaşma ve profesyonelleşme ön plana çıktı; ilmiye sınıfına giriş için mezuniyet ve sınav […]
HEYBEMDEN SEÇKİLER – İRFAN YALÇINKAYA …Gazete köşe yazıları, dergi yazıları, internet sitelerinde yazılar, blog yazıları derken bugünlere geldim. “Onuncu Köy” adlı blogumdaki ilk yazımda (2013 başları) demiştim ki: “…Bakarsınız bir gün belki de bu yazılar kitap cesametine erişir, daha kalıcı olan kitaplaşma imkânına kavuşur, ya nasip.” Nasip bugüne imiş. Yazılarımın düşünsel içeriği zengin olsun diye […]
…………………….. Saydıklarımızın dışında Batı ile temas veya Batının akademik, entelektüel, politik ya da ideolojik olarak meydan okuyuşuna maruz kalma bağlamında gelişmiş onlarca düşünce projesi vardır. Kanaatimce, Seyyid Kutup, seçkin kişisel ve entelektüel deneyiminin yanı sıra, geleneksel Arap-İslam eğitimi alması nedeniyle belki de yirminci yüzyılın ikinci yarısında bu düşünürlerin en önde gelenlerindendi. Seyyid Kutup ünlü bir […]
Sözleşme Anayasa mıydı? Medine sözleşmesi ne ölçüde “dünyanın ilk yazılı anayasası” olarak adlandırılabilir? Bu tür evrensel tarihsel iddiaları kanıtlamak nadiren mümkündür, çünkü tek bir karşı örnek bunu çürütebilir. Ancak burada Medine Sözleşmesi’ın bir “anayasa” olarak adlandırılıp adlandırılamayacağını düşünebiliriz. Bir hadis geleneği (daha önce bahsedilen) belgeyi ( sahîfe ), anlaşmazlıkta yönelecekleri şey ( ma yantahû ileyh […]
Medine Sözleşmesi bugün neden ve nasıl önemli hale geldi? Sözleşme’nin tipik bir modern Müslüman uygulaması Tunus’un Ennahda partisinin lideri Raşid Gannuşi tarafından yapılmıştır. Medine Sözleşmesi’nin siyasi bir ümmet anlayışını içerdiğini öne sürer ve bu yorumunu “Müslüman olmayanların İslam’da her zaman ‘vatandaşlık haklarına’ sahip olduğunu” ve “Medine’nin vatandaşlığın paylaşılan bir inanç değil, paylaşılan bir toprak mülkiyetine […]
MÜSLÜMAN DÜŞÜNÜRLER, BATI VE MODERNLEŞME -1 …………………. Sürecinin Aktörleri Modernleşme ve modern Batı meydan okuyuşuna gösterilen tepkide rol alan ana (yapısal) aktörleri şöyle sıralayabiliriz: Yönetici kadrolar: Sömürge projesi hegemonyasının ve Batı’nın askeri, ekonomik ve siyasi üstünlüğünün baskısı altında kalan ve bu büyük meydan okuyuşlara gösterilecek tepkiyi formüle etmeğe çalıştılar. Modernleşme sürecinden zarar gören ve menfaat, […]
Çok sayıda sağlam hadis rivayetine dayanarak, bir dizi yakın dönem Müslüman bilgini ve tarihçisi, burada daha da geliştirdiğim makul bir olay zaman çizelgesi üzerinde birleştiler. Bu olay dizisi benim benimsediğim yöntemle de öneriliyor: Erken ve geç dönem İslam kaynaklarındaki farklı anlatımları uzlaştırmaya çalışmaktan ziyade ki bu imkânsız olabilir, tarih ve olayların üzerinde anlaşılan iskeletiyle ve […]
Kısaca, son iki yüzyıl, Avrupa sömürgeciliğinin, bu sömürgeciliğe karşı durma ve ondan kurtulma çabalarının olduğu yıllardı. Bu bağlam, aynı zamanda ümmetin önderliğini, Avrupa’nın Arap ve İslam Doğu’sunda askeri, siyasi ve ekonomik hegemonyasına karşı durabilmek için “aceleye getirilmiş” bir modernizasyon programı benimsemeye zorlayan bağlamdır. Artık herkesin zihnini meşgul eden tek husus, Avrupa’nın genişlemesine karşı koyma bağlamında […]
……… Yesrib’e varır varmaz, Peygamber ﷺ aynı zamanda karargâhı olarak da kullanılan bir cami kurdu. Ayrıca bir pazar yeri ve her birinde yaklaşık kırk beş Muhacirin bir Yesribli Müminle bir araya geldiği bir kardeşlik sistemi ( muʾākhāh ) kurdu.[1] Son olarak, Kuran bunu emreder emretmez, Mekke kervanlarını durdurmak, Medine ile Mekke arasındaki kilit noktalarda bulunan […]
FikirYorum
